วาฬสเปิร์ม ในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2555 เดลีเมล์ของอังกฤษเผยแพร่รายงานที่ทำให้หลายคนอิจฉา ตัวเอกของรายงานคือเด็กชายตัวเล็กๆ ชื่อ ชาร์ลี ในอังกฤษ เมื่อเขาเล่นบนชายหาดในเบิร์นเมาท์ เขาหยิบหินประหลาดขึ้นมา ต่อมาพบว่าหินน้ำหนัก 600 กรัมกลายเป็นอำพันหายาก ซึ่งมีมูลค่ารวมสูงถึง 400,000 หยวน เชื่อว่าเห็นแบบนี้แล้ว ใครๆ ก็อดใจไม่ไหวที่จะออกเดินทางไปเก็บหินที่ชายหาด
แต่คุณรู้อะไรไหม แอมเบอร์กริสที่ชาร์ลีหยิบขึ้นมาคือมูลของวาฬจริงๆ และมีบางอย่างที่แปลกเกี่ยวกับสิ่งนี้ กล่าวคือ เมื่อดึงออกมาแล้วจะมีกลิ่นหอม และมีราคาแพงกว่าทองคำ แต่เมื่อใช้คนสกัดจะมีกลิ่นฉุนมาก แอมเบอร์กริสหรือที่รู้จักกันในชื่อ ท้องมังกร หรืออำพันสีเทา เป็นสารคล้ายขี้ผึ้งที่เป็นของแข็งบนพื้นผิวที่ดูเหมือนหินขัด แท้จริงแล้ว จีนเป็นผู้ค้นพบอำพันกริสเป็นคนแรก ดังนั้น เราจึงได้ชื่อนี้มา
มีรายงานว่าในสมัยราชวงศ์ฮั่น ชาวประมงบางคนหยิบสิ่งที่ดูเหมือนหินในทะเล ซึ่งมีสีขาวนวลแต่มีกลิ่นหอม และอันที่ชาร์ลีหยิบขึ้นมาคือแอมเบอร์กริสที่สมบูรณ์แบบแล้ว ซึ่งผ่านการลอยและขัดเงามาหลายปี ด้วยวิธีนี้ แอมเบอร์กริสจึงเข้าสู่ขอบเขตการมองเห็นของผู้คน และเนื่องจากผู้คนไม่ทราบที่มาของมันในตอนนั้น พวกเขาจึงสร้างตำนานเพื่อเพิ่มความลึกลับ โดยกล่าวว่า มันคือน้ำลายที่มังกรทิ้งไว้ในทะเล ซึ่งนอกจากจะหายากมากแล้ว ยังมีหน้าที่หลายอย่างอีกด้วย
ตัวอย่างเช่น ชาวจีนโบราณเชื่อว่าสามารถเสริมพลังหยาง และชาวอาหรับยุคกลางเชื่อว่าสามารถใช้กระตุ้นหัวใจได้ พจนานุกรมการแพทย์แผนจีนสมัยใหม่อธิบายไว้เช่นนี้ อำพันแห้งอยู่ในรูปของกาวขี้ผึ้งทึบแสง สีน้ำตาลเข้มเหมือนอำพัน แอมเบอร์กริสอุดมไปด้วยส่วนผสมต่างๆ เช่น แอมบร็อกซอล แคลเซียมออกไซด์ เพนทอกไซด์ และซิลิคอนไดออกไซด์ มีรสชาติเหมือนไอโซโพรพานอล และไม่เพียงแต่มีกลิ่นของดินเท่านั้น แต่ยังมีกลิ่นของน้ำทะเลด้วย
ในความเป็นจริงแล้ว แอมเบอร์กริสมีรสชาติมากมายจนยากจะสรุปได้ และแหล่งที่มาหลักของกลิ่นอันซับซ้อนนี้คือ แอมเบอร์กริสแอลกอฮอล์ที่อยู่ในนั้น แอมเบอร์กริสเป็นผลึกไตรไซคลิกไตรเทอร์พีนอยด์ที่มีจุดหลอมเหลวระหว่าง 82 องศาเซลเซียส ถึง 83 องศาเซลเซียส เป็นมูลค่าการกล่าวขวัญว่า แอมเบอร์กริสเองไม่มีรสชาติ แต่เมื่อสัมผัสกับสารหรือเครื่องเทศอื่นๆ จะทำให้เกิดปฏิกิริยาทางเคมีพิเศษ ซึ่งจะทำให้ได้รสชาติที่แตกต่างออกไป แน่นอนว่า ไม่ว่าจะอธิบายให้ทุกคนฟังที่นี่อย่างไร หลายๆ คนอาจจะลืมไม่ลงว่ามันคือ มูลวาฬ
เมื่อเทคโนโลยีการสำรวจทางวิทยาศาสตร์ของมนุษย์มีจำกัด ต้นกำเนิดของแอมเบอร์กริสจึงถูกประดิษฐ์ขึ้นมากมาย บางคนบอกว่ามันคืออาเจียนของปลาวาฬ บางคนบอกว่ามันคือตับปลา และบางคนถึงกับเชื่อว่าแอมเบอร์กริสเป็นเชื้อราชนิดหนึ่ง มีรายงานว่าในปี พ.ศ. 2210 มีแหล่งที่มาของแอมเบอร์กริสแล้วประมาณ 18 แหล่งที่บันทึกอยู่ในบันทึก จนกระทั่งปี 2549 นักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบแหล่งที่มาที่แท้จริงของแอมเบอร์กริส
ในเวลานั้น คลาร์ก นักชีววิทยาทางทะเลชาวอังกฤษได้เผยแพร่งานวิจัยของเขาเอง โดยระบุว่าเมื่อ วาฬสเปิร์ม ออกหาอาหารในทะเล พวกมันมักจะกินปลาหมึก จะงอยปากของสิ่งมีชีวิตเหล่านี้แข็งและย่อยยาก ดังนั้น พวกมันจะไปกระตุ้นท้องของวาฬสเปิร์ม ในกรณีนี้ ลำไส้ของปลาวาฬจะหลั่งน้ำมันชนิดหนึ่งออกมาห่อหุ้มไว้ แล้วปล่อยให้สารอินทรีย์อื่นๆ ย่อยสลายไปอย่างช้าๆ และขับออกจากร่างกายในที่สุด จากมุมมองนี้ แอมเบอร์กริสเป็นสิ่งที่ย่อยยากในท้องของวาฬ ซึ่งทำให้ปลาเต็มไปด้วยความเจ็บปวด แต่ก็เป็นที่นิยมในหมู่คนทั่วไป
เมื่อมันถูกปล่อยออกไปพร้อมกับอุจจาระของวาฬ มันจะเริ่มล่องลอยในทะเล ถูกน้ำทะเลพัดพา และทำปฏิกิริยากับสารต่างๆ ที่อยู่ในนั้น เมื่อน้ำมันสัมผัสกับเกลือและด่างในน้ำทะเล น้ำมันจะละลายตามธรรมชาติ และกลายเป็นกลิ่นหอมที่เราเห็นในที่สุด เป็นมูลค่าการกล่าวขวัญว่า ยิ่งแอมเบอร์กริสอยู่ในทะเลนานเท่าใด เกรดของแอมเบอร์กริสก็จะยิ่งสูงขึ้นเท่านั้น จากข้อมูลพบว่าอำพันกริสสีขาวมีค่ามากที่สุด เพราะสีนี้ได้พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่าลอยอยู่ในทะเลมาเกือบ 100 ปีแล้ว
สำหรับสาเหตุที่ธูปที่สกัดออกมามีกลิ่นเหม็น อันที่จริงแล้ว มันเป็นเรื่องง่ายที่จะเข้าใจ เนื่องจากแอมเบอร์กริสมีกลิ่นคาวเมื่ออยู่ในท้องของวาฬหรือเมื่อเพิ่งถูกขับออกมา กลิ่นนี้จะค่อยๆ จางลงหลังจากถูกน้ำทะเลชะล้างเป็นเวลานานเท่านั้น ทำให้แอมเบอร์กริสมีปฏิกิริยาทางเคมีเฉพาะตัวที่มีขนาดใหญ่ จำนวนของสารหรือแม้แต่หายไป เนื่องจากวาฬสเปิร์มนั้นหายากมาก จึงเป็นเรื่องยากที่ผู้คนจะเดินตามก้นของมันเพียงเพื่อรอการขับถ่ายของมัน
ในกรณีนี้ แอมเบอร์กริสส่วนใหญ่ที่วาฬจับได้จะลอยอยู่ในทะเลเป็นเวลานาน ซึ่งทำให้พวกมันมีโอกาสลดกลิ่นคาวได้ แต่ด้วยคุณค่าของแอมเบอร์กริส ผู้คนที่มองไม่เห็นกำไร มักจะผ่าท้องวาฬแล้วควานหามันในท้อง ในกรณีนี้ แอมเบอร์กริสไม่สามารถล้างตามธรรมชาติได้ ดังนั้น จึงทำได้เพียงรักษารสชาติดั้งเดิมไว้เท่านั้น ควรสังเกตว่า นอกจากจะมีกลิ่นแรงมากแล้ว แอมเบอร์กริสชนิดนี้ที่สกัดด้วยมือโดยตรง แต่ไม่ตรงตามข้อกำหนดของเครื่องเทศ
ดังนั้น การพึ่งพาการสังหารหมู่เพื่อให้ได้มา ซึ่งอำพันกริสโดยพื้นฐานแล้วไม่ได้ทำเงินมากนัก แน่นอนว่าการฆ่าวาฬเพื่อเผาเครื่องหอมเป็นสิ่งต้องห้ามเมื่อนานมาแล้ว เนื่องจากจำนวนวาฬสเปิร์มลดลงทุกปี และตอนนี้มันเป็นสัตว์ที่อ่อนแอและได้รับการคุ้มครอง สถิติแสดงให้เห็นว่า การค้าแอมเบอร์กริสของโลกถึงจุดสูงสุดที่ 600 กิโลกรัมต่อปี ด้วยการล่าวาฬสเปิร์มจำนวนมากโดยมนุษย์ ทรัพยากรแอมเบอร์กริสลดลงทุกปี และตอนนี้ปริมาณการค้าต่อปีลดลงเหลือ 100 กิโลกรัม ทุกวันนี้มีคนจำนวนน้อยลงที่รู้วิธีระบุแอมเบอร์กริส
กล่าวโดยย่อ แอมเบอร์กริสธรรมชาติเป็นสิ่งที่หายากมากในปัจจุบัน และผู้คนยังได้เตรียมแอมเบอร์กริสเทียมจำนวนมาก ตามการวิจัยเกี่ยวกับส่วนประกอบของมัน ซึ่งกลายเป็นวัตถุดิบที่พบได้ทั่วไปในตลาดน้ำหอม บางคนอาจไม่เข้าใจว่า ทำไมแอมเบอร์กริสถึงเป็นที่นิยมในหมู่นักปรุงน้ำหอม เป็นเพราะกลิ่นของมันซับซ้อน และพิเศษมากหรือเปล่า อันที่จริง นอกจากเหตุผลนี้แล้ว ยังมีอีกเหตุผลหนึ่งที่ทำให้แอมเบอร์กริสติดทนนานมาก
หากคุณซื้อน้ำหอมชื่อดัง คุณควรพบว่าน้ำหอมเหล่านี้ติดทนนานพอสมควร และแอมเบอร์กริสก็เป็นส่วนผสมในน้ำหอม เวลาคงความหอมของแอมเบอร์กริสคือประมาณ 20 ถึง 30 เท่า เมื่อมันมีอยู่ในรูปแบบกลิ่นที่มั่นคง กลิ่นหอมของมันจะคงอยู่ได้เป็น 100 ปี เป็นเพราะเหตุนี้ราคาจึงพุ่งสูงขึ้นตลอดทาง แม้ในสมัยโบราณมีเพียงขุนนางที่มีชื่อเสียงเท่านั้นที่สามารถจ่ายได้ จะเห็นได้ว่าแอมเบอร์กริสได้นำประสบการณ์การดมกลิ่นที่ไม่ธรรมดามาสู่มนุษย์ และทำให้คุณจินตนาการถึงภาพการว่ายน้ำในมหาสมุทรในใจของคุณ
แต่จากมุมมองของผู้ผลิต แอมเบอร์กริสหรือวาฬสเปิร์มมันนำมาซึ่งหายนะไม่รู้จบ เพราะที่ใดมีการซื้อและขาย ที่นั่นจะมีการฆ่า ยิ่งราคาของอำพันกริสธรรมชาติสูงเท่าไร ความปลอดภัยในชีวิตของวาฬสเปิร์มก็จะยิ่งไม่ปลอดภัยมากขึ้นเท่านั้น เพราะตลอดหลายยุคหลายสมัย มนุษย์ได้ฆ่าไก่เอาไข่มาหลายครั้งแล้ว ดังนั้น หวังว่าหลังจากเข้าใจที่มาของแอมเบอร์กริส และความเจ็บปวดของวาฬแล้ว คุณจะรักษากลิ่นหอมธรรมชาตินี้ได้อย่างมีเหตุผล ท้ายที่สุด เบื้องหลังคือเลือดและน้ำตาของวาฬสเปิร์ม
บทความที่น่าสนใจ : พิทบูล อธิบายและศึกษาเกี่ยวกับต้นกำเนิดของหมาสายพันธุ์พิทบูล
